Kania to ptak drapieżny, który w kaszubskich wierzeniach ludowych jest uosobieniem wszelkich nieszczęść jakie mogą dotknąć człowieka. Jeśli więc we wsi zaczyna się źle dziać, susza nie chce ustąpić lub ulewy trwają już trzeci tydzień to należy taką kanię ściąć, a pech niechybnie ustąpi. Wzięliśmy udział w takim obrzędowym ścinaniu kani we Wdzydzach Kiszewskich
Skansen Wdzydze Kiszewskie – ścinanie kani
Tylko zanim się taką kanię zetnie to najpierw trzeba ją złapać. Ruszyliśmy więc z całą wsią na poszukiwanie kogoś kto kanię widział.
Wdzydze Kiszewskie – ścinanie kani. Do poszukiwań ruszyła cała wieś z sołtysem i jego żoną na czele
Wędrowaliśmy od chałupy do chałupy wszędzie napotykając na świadectwa nieszczęść spowodowanych przez kanię i kolejni gospodarze przyłączali się do naszego przemarszu.
-
- W tym obejściu Kani nie widziano
-
- Ale ślady jej działalności
-
- i pech prześladował kolejnych mapotkanych mieszkańców
Aż w końcu trafiliśmy na pechowe ptaszysko i po krótkiej acz gwałtownej walce udało się pochwycić winowajczynię klęsk nawiedzających wieś.
I cała procesja powiodła schwytanego ptaka na miejsce wykonania wyroku.
Ścinanie Kani – pechowy ptak został złapany i wiedziony jest na miejsce sądu
Przed wykonaniem wyroku należy jednak wcześniej dokonać sądu na oskarżonej …
Ścinanie Kani to obrzęd związany nie tylko z Kaszubami, ścinanie kani odbywało się też w innych regionach Słowiańszczyzny, a nawet w niektórych regionach Niemiec
Wina oskarżonej nie pozostawiła jednak żadnych wątpliwości, sędzia wydał wyrok. Śmierć …
Sędzia odczytuje akt oskarżenia schwytanej kani
Kat przy aplauzie zgromadzonych zabrał się za przygotowania do ścięcia ptaka …
Już po wszystkim. Jest radość. Kania została ścięta więc teraz pech powinien opuścić wieś i jej mieszkańców.
Tyle zostało z kani i pech odszedł jak ręką odjął
Koniec przedstawienia, a teraz czas na ucztę ;-)
Imprezę ścinanie kani przygotowują co roku pracownicy skansenu we Wdzydzach Kiszewskich
Ścinanie kani – o co w tym chodzi ?
Przede wszystkim pragnę uspokoić wszystkich tych, którzy zaniepokoili się losem nieszczęsnego ptaka. Dziś już ścinanie kani odbywa się w sposób humanitarny i zamiast żywego ptaka ścina się zazwyczaj kukłę. A po co to wszystko ? Ścinanie kani to jeden z bardziej tajemniczych obrzędów i do dziś nie jest do końca wyjaśniona.
Przyjmuje się, że kania, lub czasem inny ptak, a w dzisiejszych czasach zazwyczaj kukła zastępowana czasami czerwonym kwiatem, symbolizowała wszelkie zło i nieszczęścia, które dotykały wieś i jej mieszkańców. Po jej schwytaniu obnosiło się ją po wsi po czym dokonywało rytualnej i publicznej egzekucji wierząc, że wraz z pogrzebaniem ptaka ustąpią też wszelkie nieszczęścia jak np mordercza susza czy też ulewne deszcze.
Wielu etnografów podkreśla również aspekt prewencyjny obrzędu, ścinanie kani miało przypominać społeczności, że również mogą ponieść karę za winy, za które skazana została kania, a ceremonia sądu zawsze nawiązywała do spraw wiejskiej społeczności.
Skansen Wdzydze Kiszewskie
Ścinanie kani związane było zazwyczaj z Zielonymi Świątkami, Bożym Ciałem lub obchodami nocy świętojańskiej. Każdego roku można osobiście wziąć udział w ceremonii, którą przygotowują pracownicy skansenu we Wdzydzach Kiszewskich. Uroczystość odbywa się zawsze w trzecią niedzielę maja, a szczegóły dotyczące imprezy oraz inne atrakcje szykowane przez cały rok przez Skansen Wdzydze Kiszewskie można znaleźć bezpośrednio na ich stronie: Skansen we Wdzydzach
I zdecydowanie warto tam zajrzeć – zarówno na stronę jak i do Skansenu ;-)
Kiedy odbywa sié scinanie kani. Chcialbym
Zorganizowac wycieczke.
Prosze o Kontakt
Tomasz Trojan
Proszę wejść na stronę skansenu we Wdzydzach – link znajduje się w tekście lub można go znaleźć za pomocą wyszukiwarki – tam znajdują się informację o aktualnych wydarzeniach, ich terminy i bezpośredni kontakt do skansenu.
Dobre i zaciekawia